Nasz mózg nie jest, niestety, wolny od procesu starzenia się i to pomimo trwającego do późnych lat procesu neurogenezy. Z czasem tempo przebiegu procesów myslowych zwalnia i pojawiają procesy degeneracyjne. Choroby, które niekiedy towarzyszą tej degeneracji, ujawniają się szczególnie w starszym wieku. Tradycyjnie nazywa się ten stan otępieniem starczym lub demencją (jest to jedna z sześciu kategorii syndromu neuropsychologicznego). Jej główną cechą jest postępujące pogarszanie się funkcjonowania mózgu, występujące po osiągnięciu jego pełnej dojrzałości. Na początku choroby pacjenci cierpiący na otępienie wykazują nasilające się znaczne deficyty w zakresie myślenia abstrakcyjnego, nabywania nowej wiedzy czy sprawności, orientacji wzrokowo-przestrzennej, kontroli ruchowej, rozwiązywania problemów. Brakom tym towarzyszy rozpad osobowości i utrata motywacji działania. Otępienie bywa postępujące lub stabilne, ale częściej to pierwsze; niekiedy jest także odwracalne. Jego przebieg w dużym stopniu zależy od przyczyny. Mogą to być procesy zwyrodnieniowe, które najczęściej, choć nie zawsze, dotykają osób starszych. Innym powodem bywają powtarzające się incydenty naczyniowe w mózgu (udary), niektóre choroby infekcyjne, takie jak syfilis, zapalenie opon mózgowych czy AIDS, guz wewnątrzczaszkowy lub ropień. To również niedobory pokarmowe, poważne lub powtarzające się urazy czaszki, niedobór tlenu w tkankach, wreszcie połknięcie lub wdychanie instancji trujących. Najczęstszą przyczyną otępienia są choroby powodujące zwyrodnieniowe zmiany w mózgu, a szczególnie choroba Alzheimera(chorobę w roku 1907, po raz pierwszy, opisał Alois Alzheimer).
Pytanie? .....To co można z tym zrobić?
Odpowiedź: Z A P O B I E G A Ć
Od dawna przypuszczano, że aktywność rekreacyjna (zarówno fizyczna, jak i umysłowa) ma wpływ na zachorowalność i przebieg chorób związanych z zaburzeniami funkcji poznawczych. Na pewno aktywność ruchowa prowadzi do obniżenia poziomu cholesterolu, uzyskuje się również obniżenie masy ciała. Systematyczne ćwiczenia i poprawa tolerancji wysiłku prowadzą do obniżenia podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi. Tak, więc dzięki aktywności fizycznej uzyskujemy profilaktyczny wpływ, na co najmniej trzy czynniki ryzyka miażdżycy: podwyższony poziom cholesterolu, nadwagę i nadciśnienie. Warto zwrócić uwagę na to, że poprzez poprawę krążenia uzyskuje się lepsze ukrwienie, a tym samym lepsze utlenowanie mózgu. Regularny udział w życiu towarzyskim i aktywne spędzanie wolnego czasu, dodatkowe zatrudnienie, szydełkowanie i praca na wolnym powietrzu są połączone ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia chorób związanych z zaburzeniami funkcji poznawczych. Jest to efekt wspólnego oddziaływania społecznych, psychicznych i fizycznych elementów stylu życia. Naukowcy z Western Reserve University School of Medicine w Cleveland (USA) przeprowadzili na licznej grupie badawczej ciekawe badanie. Zostały przeanalizowane historie życia osób w wieku 70 lat chorych na chorobę Alzheimera oraz osób zdrowych w podobnym wieku. Osoby były pytane, w jaki sposób spędzały wolny czas w młodości (między 20 a 60 rokiem życia). Potem wydzielone zostały trzy grupy osób preferujących określone formy aktywności:
- wyczynek bierny (oglądanie telewizji, rozmowa przez telefon, słuchanie muzyki)
- rozrywki umysłowe (czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek i rebusów, gra na instrumentach, szydełkowanie czy ciesielka)
- aktywność fizyczna (sporty, jazda na rowerze, spacery)
Najbardziej ochronny wpływ miały rozrywki myślowe. Wśród ich zwolenników ryzyko zachorowania było dwa i pół raza mniejsze niż w populacji ogólnej. I to niezależnie od wykonywanej pracy i zdobytego wykształcenia. Wyniki przeprowadzonych badań pozwoliły badaczom na wyciągnie wniosku, że intelektualnie wymagające hobby nie chroni zupełnie przed zachorowałem, ale może opóźnić rozwój choroby, i to nawet o wiele lat. Ci, którzy w młodości intensywnie używali intelektu, mają mniejsze szanse, by zachorować na Alzheimera w podeszłym wieku. Znaczenie dla późniejszej sprawności intelektualnej mają nie tylko dobyte wykształcenie czy wykonywany zawód, ale także hobby. Mózg zachowuje tak samo jak inne narządy. Tak jak aktywność fizyczna wzmacnia kości i stawy, tak gimnastyka mózgu chroni go przed chorobą.
Podwyższone ryzyko wystąpienia łagodnych zaburzeń poznawczych, Alzheimera i otępienia na innym) tle (patrz przyczyny) korelowało z brakiem aktywności fizycznej, wiekiem, płcią i wykształceniem. Wysoki poziom aktywności fizycznej redukował ryzyko wystąpienia choroby połowę. Okazało się również, że każda dodatkowa godzina spędzona przed telewizorem zwiększa o 1,3 raza ryzyko wystąpienia Alzheimera. Tę formę spędzania wolnego czasu zaliczono do niestymulujących intelektualnie. Aktywność intelektualna i towarzyska zmniejsza ryzyko zachorowania. Wśród sposobów spędzania wolnego czasu czytanie, gry planszowe, gra na instrumentach, taniec były powiązane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia otępienia. W tych kategoriach aktywności mieści sie oferta terapii oferowanych przez CTWRI tj. ; Neurobik i Neurofedback. Wyniki kazało się, że kobiety z większą aktywnością fizyczną były mniej zagrożone obniżeniem funkcji poznawczych niż osoby mniej aktywne. Badania doprowadziły do stwierdzenia większego zagrożenia otępieniem u osób z otyłością (ryzyko podwyższone o ok.35%). Stymulujące formy aktywności rekreacyjno-intelektualnej, do których zaliczono rozwiązywanie krzyżówek, grę w karty, czynną działalność w organizacjach, chodzenie do kina lub teatru i aktywność artystyczną, okazały się znacząco związane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia otępienia naczyniopochodnego i choroby Alzheimera. I co należy podkreślić - niezależnie od aktywności fizycznej.
ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH I DEMENCJA
Związana z wiekiem utrata zdolności do zapamiętywania ma związek z niedoborem w mózgu specyficznego białka RbAp48 - informuje pismo Science Translational Medicine (2013).